Creativiteit is het vermogen tot het scheppen van iets wat nog niet bestaat, zoals een nieuw verhaal of een gedicht. Maar hoe creëer je iets nieuws? Dit artikel wil een licht laten schijnen over hoe je bij je – vaak verborgen – verbeeldingskracht kunt komen, zonder er iets voor te doen.
Geen technieken of oefeningen
Veel mensen gebruiken bepaalde schrijftechnieken of -oefeningen om hun creativiteit op gang te brengen. Het internet staat vol met tips en adviezen hiervoor. Maar die zijn allemaal niet nodig.
Helemaal niets doen
Je kunt je activiteiten en zintuigen laten voor wat ze zijn en naar binnen trekken. Bij jezelf. Je gaat op bezoek bij je hersenen. Je werkt niet.
Je doet helemaal niets. Kun je door niets te doen je scheppingskracht vinden? Zeker. Júist door niets te doen. Je hersenen regelen het voor je.
In 1924 ontdekte Hans Berger, psychiater en neurowetenschapper, een methode om de elektrische activiteit van de hersenen te meten (EEG: elektro-encefalografie). Hij signaleerde dat hersenen bepaalde golven produceren. Deze golven bracht hij in verband met gemoedstoestanden.
Vijf brainwaves
Bijna een eeuw later onderscheidt men grosso modo vijf hersengolven met hun bewustzijnsgesteldheden:
1. bij alpha-golven ben je wakker en ontspannen, bijvoorbeeld wanneer je tv kijkt;
2. bij bèta-golven ben je wakker, je gebruikt je zintuigen en kunt redeneren, besluiten nemen e.d.;
3. bij gamma-golven ben je mentaal actief, je neemt scherp waar en je zoekt oplossingen voor problemen;
4. bij delta-golven slaap je.
Het is duidelijk dat gamma- en bèta-golven zich voordoen bij het schrijven. Maar … je zou niets doen en tóch creatief zijn.
Daarvoor is de vijfde toestand belangrijk: wanneer de thèta-golven zichtbaar zijn.
De thèta-staat
Deze thèta-golven zijn meetbaar tijdens de momenten vlak voor je in slaap valt en vlak nadat je ontwaakt. Op deze momenten ben je niet in staat iets te doen; je bent totaal ontspannen en optimaal ontvankelijk voor reflectie en zelf-influistering. Het is de reden waarom mensen een notitieblokje op hun nachtkastje hebben liggen. Ze krijgen de beste ideeën tijdens hun thèta-staat.
Het is ook de reden om ‘s ochtends na het wakker worden niet meteen naar je smartphone te grijpen en de laatste nieuwtjes te lezen. Omdat je nog half-en-half onder hypnose bent (het Griekse húpnos betekent slaap) heeft alles wat je op dat moment ervaart, invloed op je onderbewuste. Je onderbewuste heeft op zijn beurt invloed op je denken en handelen. Het stuurt op basis van die eerste indrukken van je waakbewustzijn jouw daden en denken gedurende de dag die voor je ligt.
‘Doezelen’ voor de beste ideeën
Het beste is dus om na het ontwaken nog even te ‘doezelen’: wat heb je gedroomd, welke beelden zweven door je gedachten, welke herinneringen komen naar boven, welke oplossing voor een probleem dient zich aan ‘vanuit het niets’?
Pas als je lichaam wakker is en zin heeft om in beweging te komen, ontstaan de bèta-golven. Dan kun je je ingevingen automatisch opschrijven. Vervolgens werk je ze tijdens de dag uit tot je beste verhaal of gedicht!
